Euthanasie als misdrijf, nu ook terugbetaald?

8 juni 2022    



‘Hoeveel kost dat als ik euthanasie vraag?’ ‘Hoe zie ik op mijn
ziekenhuisfactuur hoeveel men voor die euthanasie aangerekend heeft?’
‘Dokter, moeten we u nu niets extra betalen tenzij dat huisbezoek, dat klopt
toch niet, kan ik geen palliatief doel steunen?’ ‘Voor de euthanasie van mijn
hond heb ik 135 euro betaald, hij woog minder dan 10 kg en dus mocht ik hem
in onze tuin begraven. Een hond van mijn gewicht kostte daar toen 220 euro
vernam ik op mijn nieuwsgierige vraag, met extra kosten voor de crematie en
we moesten op voorhand betalen.’ Het zijn vragen en reacties die we horen
van patiënten en naasten die bewust omgaan met hun levenseinde.
Maar ook andere opmerkingen en oprispingen komen aan bod: ‘Euthanasie is
wel een misdrijf, hé, zoiets kan toch niet door de ziekenkas terugbetaald
worden?’ ‘Die dokter die hier op advies alles kwam controleren, zei dat hij
betaald werd door zijn lijf(!)organisatie maar lang moest wachten op zijn geld.
En de dokter die ons vader helpt, zou die echt niets krijgen?’ ‘Mijn neef
in Nederland vertelde mij dat euthanasie daar in de zorgverzekering zit, maar
wel geen natuurlijke dood is zoals hier. Waarom is het toch allemaal zo
ingewikkeld om rustig en waardig te kunnen sterven als het dan toch moet, als
men het aanvaardt of wil?’
Vóór het tot stand komen van de wetgeving was er al discussie over het
opnemen van euthanasie in het ziekenfondspakket en de terugbetaling van
onkosten en technische uitvoering: ‘Er is geen geld voor palliatieve zorg en wel
voor euthanasie?’, was een vaak gehoorde oprisping. ‘Euthanasie is geen
normale medische handeling en zal het nooit worden zolang er verwijzing is
naar misdrijf’, was een van de gevleugelde uitspraken van toenmalig minister
van Volksgezondheid Laurette Onkelinx (PS).
Haar voorganger Rudy Demotte wou een systeem uitdokteren gelijkaardig aan
de quasi volledige terugbetaling van abortus, via een revalidatie-overeenkomst.
In 2013 zorgde Onkelinx wel voor de ‘experimentele’ vergoeding (160 euro) van
de adviserend artsen bij middel van een ‘Koninklijk besluit tot vaststelling van
de voorwaarden waaronder een tegemoetkoming van de verplichte verzekering
geneeskundige verzorging en uitkeringen mag worden verleend (door een
inrichtende macht) voor het verstrekken van medisch advies naar aanleiding van
een individueel verzoek voor een zelfgekozen levenseinde’.
De in het KB opgenomen evaluatie na 5 jaar heeft nooit plaats gehad en werd
door sommige politici gekoppeld aan de evaluatie van
de euthanasiewetgeving. Een evaluatie die tot op heden dode letter blijft.
Op 16 mei laatstleden was het 20 jaar geleden dat de stemming over ‘de wet
betreffende de euthanasie’ plaatsvond in de Kamer. Er was geen applaus zoals
bij de ‘abortusstemming’ op 3 april 1990 maar de handtekening van een
ondertussen andere koning volgde zonder problemen op 28 mei 2002.
Ondertussen zijn er drie wijzigingen aangebracht, waarvan de eerste de
apothekers betrof die ontslagen werden van medeplichtigheid. Alhoewel deze
inlassing de bevestiging van euthanasie als misdrijf benadrukt, kreeg ze geen
media-aandacht.
De uitbreiding van euthanasie naar oordeelsbekwame minderjarige
patiënten (kinderen!) zorgde wel voor veel aandacht en controverse en
beklemtoonde in de (straf)wet het kwalijke onderscheid tussen fysiek en
psychisch lijden, dat totaal achterhaald is.
De wijziging naar een levenslang geldende wilsverklaring in 2020 wordt door
sommigen beschouwd al een opstap naar de uitbreiding van het gebruik van
de wilsverklaring voor patiënten met aangeboren hersenaandoeningen,
waaronder dementie.
Op 30 mei 2022 verscheen een vierde wijziging in het Staatsblad ten gevolge
van de wet ‘houdende diverse dringende maatregelen inzake gezondheid’ van
18 mei 2022. De vergoeding voor het uitvoeren van de euthanasie wordt door
art. 148 ingeschreven in de euthanasiewet, art 13/1-2. Het tarief evenals de
toepassingsvoorwaarden moeten nog bij KB bepaald worden (men denkt in
het verzekeringscomité aan een tarief van € 75).
Daarnaast stelt art. 79 van die wet dat ‘het verstrekken van medisch
advies naar aanleiding van een individueel verzoek voor een zelfgekozen
levenseinde’ een geneeskundige verstrekking wordt die
de ziekteverzekering ten laste neemt (onder art. 34 van de Wet op de
ziekteverzekering). Of dit veel media-aandacht zal krijgen, is te betwijfelen
maar men kan het als positief beschouwen dat er nu eindelijk financiële
honorering zal komen.
Het bevestigt en vermeerdert tezelfdertijd de verwarring tussen de te
verschonen strafrechtelijke daad die euthanasie blijft en de adviezen die als
normale medische handelingen gelden. De vraag is ook in welke mate
financiële honorering kan bijdragen tot een beter inzicht in het aantal
geregistreerde casussen waar de aangifte bij de euthanasiecommissie nu
ondergerapporteerd blijkt.
En wat met de strafrechtelijke definitie van euthanasie als ‘opzettelijk
levensbeëindigend handelen door een ander, op diens verzoek’ die verandert in
‘een individueel verzoek voor een zelfgekozen levenseinde’? Wordt er een
allusie gemaakt naar de mogelijkheid van begeleiden bij ‘voltooid leven’?
En waar situeren de andere levenseindebeslissingen zich? Zoals het
begeleiden van stopzetten van behandeling, het vermijden van eten en drinken,
de keuze voor comfortbehandeling, de palliatieve sedatie? Het zijn intensieve
begeleidingstrajecten die wél als normaal medisch handelen beschouwd
worden, maar niet apart financieel gehonoreerd worden.
Misschien moet we een factcheck toepassen en tot de bevinding komen dat
euthanasie een misdrijf is en blijft waarvan de uitvoering vergoed wordt en de
adviezen terugbetaald. Alle andere levenseindebeslissingen ressorteren onder
normaal medisch handelen maar hebben geen nomenclatuurnummer en
worden financieel niet gehonoreerd.
Is dat geen discriminatie en moeten we niet dringend de wetten en
verzuchtingen inzake levenseindebeslissingen samen en gecoördineerd ter
harte nemen?

dit blogbericht verscheen als column in Artsenkrant 8 juni 2022

Euthanasie als misdrijf, nu ook terugbetaald? – Actueel – Artsenkrant.com

  /  

0 REACTIES

LAAT HIER EEN REACTIE NA
You filled this out wrong.
You filled this out wrong.
You filled this out wrong.
You filled this out wrong.